Περιγραφή και σκοπός του έργου
Την τελευταία δεκαετία, οι ξένες επενδύσεις επανήλθαν στο επίκεντρο της οικονομικής πολιτικής, ως ένα από τα βασικά μέσα για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η ανάγκη για προσέλκυση ξένων επενδύσεων προκύπτει από τη μείωση των εγχώριων ιδιωτικών και δημοσίων επενδύσεων. Ταυτόχρονα, η έμφαση στις ξένες επενδύσεις αποτελεί μέρος της προώθησης ενός πιο εξωστρεφούς και ανταγωνιστικού μοντέλου ανάπτυξης. Οι ελληνικές κυβερνήσεις της δεκαετίας του 2010 θέσπισαν ειδικούς νόμους και ίδρυσαν ημι-κρατικούς φορείς και διοικητικές υπηρεσίες με σκοπό την προσέλκυση των «στρατηγικών» και ξένων επενδύσεων.
Το SOCINVEST είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα με κοινωνιολογική μεθοδολογία και ένα διεπιστημονικό θεωρητικό πλαίσιο που φέρνει σε διάλογο τα θεσμικά οικονομικά, την πολιτική οικονομία και την κοινωνιολογία.
Το SOCINVEST είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα με κοινωνιολογική μεθοδολογία και ένα διεπιστημονικό θεωρητικό πλαίσιο που φέρνει σε διάλογο τα θεσμικά οικονομικά, την πολιτική οικονομία και την κοινωνιολογία.
Σκοπός του προγράμματος είναι να προσφέρει μια καινοτόμα ματιά στο ζήτημα των ξένων επενδύσεων, αναδεικνύοντας τις κοινωνικές και πολιτικές τους προϋποθέσεις.
Η υπόθεση του προγράμματος είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο ρυθμίζονται και υλοποιούνται οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) εξηγείται από τα κοινωνικά χαρακτηριστικά και τις σχέσεις των εμπλεκόμενων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δρώντων.
Το ζήτημα της σχέσης των πολιτικών θεσμών με τις ξένες επενδύσεις έχει απασχολήσει κυρίως οικονομετρικές μελέτες, οι οποίες διερευνούν κατά πόσο τα δημοκρατικά ή τα αυταρχικά καθεστώτα είναι πιο ελκυστικά για τις επενδύσεις των πολυεθνικών εταιρειών. Εξετάζοντας τη σχέση των εισροών των ΑΞΕ με άλλες μεταβλητές (δημοκρατικότητα/αυταρχικότητα των πολιτικών καθεστώτων, πολιτική διαφθορά, μέγεθος του ΑΕΠ, εργασιακό κόστος, φορολογικές πολιτικές κ.λπ.), οι οικονομετρικές αναλύσεις ελέγχουν την επίδραση των πολιτικών θεσμών στη δομή κινήτρων που ωθούν τις πολυεθνικές εταιρείες να επενδύουν στο εξωτερικό.
Το SOCINVEST προσεγγίζει τη σχέση πολιτικών θεσμών/ΑΞΕ από την οπτική μιας κοινωνιολογίας των δρώντων. Εξετάζουμε πολιτικούς δρώντες διαφορετικών επιπέδων εξουσίας (μέλη κεντρικής κυβέρνησης και τοπικών αρχών, κομματικά στελέχη, τεχνοκράτες, αξιωματούχους της ΕΕ), στελέχη της δημόσιας διοίκησης, εταιρικούς μάνατζερ, αλλά και ομάδες πίεσης και κοινωνικά κινήματα.
Πρόκειται για μια μεσαίου βεληνεκούς κοινωνιολογική προσέγγιση, στο πλαίσιο της οποίας, αντλώντας από την παράδοση της οικονομικής κοινωνιολογίας, αντιμετωπίζουμε τις ΑΞΕ ως πρακτική η οποία είναι ενσωματωμένη (embedded) σε ένα πλέγμα κοινωνικο-πολιτικών σχέσεων.
Επικεντρωνόμαστε στους δρώντες που σχετίζονται με την προώθηση της νομοθεσίας που ρυθμίζει τις ΑΞΕ, τη λειτουργία των θεσμών που είναι επιφορτισμένοι με την προσέλκυση και διαχείριση ξένων επενδύσεων και, τέλος, την υλοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων. Συλλέγουμε δύο ειδών δεδομένα: α. ποσοτικά στοιχεία σχετικά με τις κοινωνικο-επαγγελματικές διαδρομές (εκπαίδευση, επαγγελματική εμπειρία, σχέση με την πολιτική) των βασικών κατηγοριών δρώντων, β. ποιοτικά στοιχεία αναφορικά με τις συνεργασίες, συμμαχίες και αντιθέσεις ανάμεσα στις διαφορετικές κατηγορίες δρώντων.
Με βάση την πιλοτική έρευνα από την οποία προέκυψε το SOCIVNEST, αναμένουμε ότι η σύγκλιση κυβερνητικών τεχνοκρατών, εταιρικών οικονομολόγων και αξιωματούχων της ΕΕ είναι από τις βασικές δυνάμεις που προωθούν τις ΑΞΕ στην Ελλάδα.
Με βάση την πιλοτική έρευνα από την οποία προέκυψε το SOCIVNEST, αναμένουμε ότι η σύγκλιση κυβερνητικών τεχνοκρατών, εταιρικών οικονομολόγων και αξιωματούχων της ΕΕ είναι από τις βασικές δυνάμεις που προωθούν τις ΑΞΕ στην Ελλάδα.
Το έργο SOCINVEST υποστηρίζεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης «1η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας» (Κωδικός Έργου: HFRI-FM17-3211).
------------------------------ The SOCINVEST research project is supported by the Hellenic Foundation for Research and Innovation (H.F.R.I.) under the “First Call for H.F.R.I. Research Projects to support Faculty members and Researchers and the procurement of high-cost research equipment grant” (Project Number: HFRI-FM17-3211). |